خراسان، خاستگاه شعر مقاومت | درباره کتاب «شعر مقاومت خراسان» که به تازگی چاپ شده است

مریم محبی | شهرآرانیوز، درباره شعر خراسان، سابقه و غنای آن، سخن بسیار است. شعر این دیار، شاعران آن و انجمن‌هایی که در این جغرافیا برگزار می‌شده اند قدمتی بسیار دارند. آمدوشد اهل ذوق به این محافل ــ که همچنان ادامه دارد ــ مهر تأییدی است بر این داستان. عظمت و اثرگذاری این گردهمایی‌های ادبی چندان بوده که در روزگار کنونی نیز، تا صحبت از شعر و شاعری در خراسان می‌شود، نام انجمنی، چون انجمن ادبی فرخ ــ در جایگاه یکی از محافل مهم ادبی خراسان، و منحصرا مشهد، در قرن چهاردهم خورشیدی ــ به میان می‌آید، انجمنی که جمعه به جمعه بزرگان شعر و ادبیات را دور هم جمع می‌کرد و نقش احیاگر سبک خراسانی و معرفی کننده شاعران قهاری، چون زنده یادان اخوان ثالث، قهرمان، پروین گنابادی و سبزواری، و شفیعی کدکنی را بازی می‌کرد.

از روزگار گردهمایی اخوان‌ها و قهرمان‌ها سال‌ها گذشته، اما شعر و ادبیات خراسان و مشهد، با وجود بالاوپایین‌ها و فقدان‌هایی که به چشم دیده، همچنان پابرجا مانده و با ظهور و بروز شاعران مستعد و شعر‌های استوار دیگری بیشتر و بیشتر بالیده و ــ ضمنا ــ جنبه‌ای دیگر از ظرفیت ادبی این خطه را به رخ کشیده است؛ مثلا، در همین صفحه، بار‌ها از قول شاعران مختلف نقل کرده ایم و نشان داده ایم که شعر خراسان و شاعران خراسانی در حوزه شعر پایداری و مقاومت هم جزو سردمداران اند، شاعرانی که در این زمینه آثار متعددی را به چاپ رسانده اند که در روز‌های اخیر شاهد یک نمونه تازه از آن‌ها بوده ایم: «شعر مقاومت خراسان»، اثری از سعید حیدری که خود یکی از پیشکسوتان این عرصه به شمار می‌آید.

کتاب حاضر البته فردمحور نیست و ماحصلِ کار مجموعه‌ای از شاعران را به نمایش می‌گذارد؛ در واقع، نویسنده این اثر تلاش کرده است تا با بهره گیری از ظرفیت اغلب شاعران سرشناس این حوزه، یک مجموعه جامع و کامل را در زمینه شعر مقاومت خراسان عرضه کند، مجموعه‌ای که مخاطب قرار نیست در آن فقط با اسامی شاعران و شعر آن‌ها آشنا شود؛ در واقع، عمده این کتاب را خاطره‌های حماسی و ادبی شاعران تشکیل می‌دهد. مؤلف «شعر مقاومت خراسان»، علاوه بر استناد به پژوهش‌های موجود، به سراغ ۲۶ تن از شعرای خراسانی نام آشنای انقلاب و دفاع مقدس هم رفته و با آن‌ها در این باره گفت‌وگو کرده است؛ از این جمله اند محمود اکرامی فر.

بهزاد پورحاجیان، قاسم سرویها، محمدکاظم کاظمی، سیدابوطالب مظفری، هادی منوری. 
مجید نظافت یزدی، محمدحسین جعفریان، غلام عباس ساعی و مصطفی محدثی خراسانی.

حیدری، خود، در مقدمه اثر خویش ضرورت تألیف چنین مجموعه‌ای را به خوبی شرح داده است: «شعر مقاومت خراسان، با جلسات شعری که در بعضی شهر‌های این استان، به خصوص مشهد، برگزار می‌شد، پیوندی ناگسستنی دارد؛ بسیاری از شاعران مؤثر مقاومت خراسان از این جلسات برخاستند. [..]از این میان، شاعرانی تأثیرگذار بر ادبیات دفاع مقدس کشور برخاستند، به گونه‌ای که هرکدام سندی زنده از آن روزگاران هستند.

[..]مشهود است که هرکدام از این شاعران، در گیرودار زندگی روزمره، آهسته آهسته خاطرات آن دوران را به فراموشی می‌سپارند [..]. بیم نابودی این تاریخ زنده مرا بر آن داشت که در حد توان خود در ثبت آن بکوشم؛ شاید نسل‌های بعد به این یادداشت‌ها نیاز داشته باشند.»

با این تفاصیل، این کتاب را باید کارنامه جامع شعر مقاومت خراسان بنامیم که در آن هم شاعران بزرگ خراسان معرفی شده اند، هم از جلسات شعری و انجمن ادبی خراسان در گذر زمان گزارش‌هایی آمده است و هم از افرادی نام برده شده که کمابیش در شعر مقاومت خراسان اثرگذار بوده اند. این کتاب که حول محور ادبیات پایداری می‌گردد، هفت بخش دارد که در آن ها، به فراخور، از «ادبیات عصر انقلاب»، «ادبیات جنگ» و «ادبیات پایداری جهانی» سخن رفته است.

«شعر کودک و دفاع مقدس» و «تأثیر ادبیات مقاومت خراسان بر شعر مقاومت افغانستان» نیز بخش‌هایی ویژه را به خود اختصاص داده اند. گزیده‌ای از اشعار شاعران دیگری، چون طیبه ثابت، منیژه درتومیان، عباسعلی سپاهی یونسی، سیدحسین سیدی، جواد شیخ الاسلامی، زهرا گریزپا، سیدمحسن مصطفی زاده و سلمان نظافت یزدی هم چاشنی بخش این مجموعه است.

«شعر مقاومت خراسان» را انتشارات به نشر در ۱۸۰ صفحه و با مبلغ ۱۰۰ هزار تومان چاپ و منتشر کرده است.

در ادامه حتما بخوانید حکایت شمع مخصوص و محفل پروانگان